ทฤษฎีตำแหน่งนักเตะเทพ (Specialist Position Theories)
แปลและเรียบเรียงจาก: คัมภีร์ทฤษฎีและกรอบแท็คติก 09 (Tactical Theorems and Frameworks 09) โดย Richard Claydon และ Gareth Millward
โดยทั่วไปแล้ว ไม่แนะนำให้ใช้คำสั่งนักเตะเทพ (Specialist Instruction) สำหรับนักเตะคนใดคนหนึ่ง เว้นแต่คุณมีทีมที่เข้าขากันเป็นอย่างดีและเป็นผู้เล่นระดับโลก ได้รับความยอมรับนับถือจากผู้เล่นของคุณบวกกับประสบการณ์ในการจัดการทีมที่เพียงพอ รวมไปถึงความกล้าที่จะเปลี่ยนแปลงแท็คติกตามความเหมาะสม
อย่างไรก็ตาม หากคุณเป็นผู้จัดการทีมขั้นรองลงมา และโชคดีที่มีนักเตะที่มีทักษะเหนือกว่าผู้เล่นอื่นๆ ในดิวิชั่นเดียวกัน คุณอาจใช้การตั้งค่าคำสั่งนักเตะเทพ เพื่อสร้างนักเตะคนใดคนหนึ่งให้เป็นส่วนประกอบหลักของทีม แต่ไม่แนะนำให้มีนักเตะ พิเศษ มากเกินไปในแท็คติกหนึ่งๆ เพราะจะไม่มีผู้เล่นคนใดทำหน้าที่เป็น เด็กยกน้ำ การครอบครองบอลก็จะเป็นไปได้ยาก และการเล่นก็จะไม่เป็นระบบเท่าที่ควร ถ้าคุณมั่นใจว่า คุณมีผู้เล่นที่เหมาะสมและมีประสบการณ์ คำสั่งทางแท็คติกต่อไปนี้จะช่วยให้คุณดึงความสามารถของผู้เล่นเทพออกมาได้ดีที่สุด
โกล์ตัวกวาด (Sweeper Keeper)
ค่าพลังหลัก: Aerial Ability, Command of Arrea, Handling, Reflexes, One on Ones, Communication, Eccentricity, Rushing Out, Acceleration, Pace, Anticipation, Positioning, Decisions, First Touch, Outfield Rating
ตัวอย่างเทพ: Fabien Barthez, Jorge Campos, Rene Huiguita
โกล์ตัวกวาดมีหน้าที่สองอย่าง: โกล์ปรกติ กับผู้เล่นตำแหน่งตัวกวาด (Sweeper) โดยทำหน้าที่อยู่หลังแนวรับที่ดันขึ้นสูง โกล์ตัวกวาดจะถูกกำหนดให้มี mentality สูงกว่าเซ็นเตอร์แบ็ค และมี creative freedom แบบ mixed นอกเหนือจากหน้าที่ของโกล์ปรกติแล้ว เขายังจะเก็บกวาดบอลที่หลุดมาหน้าและข้างกรอบเขตโทษ รวมถึงเป็นตัวเริ่มการเล่นเคาน์เตอร์แอตแท็คด้วยการส่งบอลแบบ direct ไปยังผู้เล่นแนวรุก ดังนั้น เขาต้องเป็นผู้เล่นที่มีความสามารถทางร่างกายสูงและใช้เท้าเล่นกับบอลได้ด
ี
- Player Role: ตัวสนับสนุน
- Run With Ball: Rarely
- Long Shots: Rarely
- Through Ball: Mixed
- Cross Ball: Mixed
- Cross From: Deep
- Hold Up Ball: No
- Distribution: Long Kick (รับ), Quick Throw (ปรกติ), Defender Collect (รุก)
- Distribute To: FC/Target Man (รับ), ML/R (ปรกติ), DL/R (รุก)
สวีปเปอร์/ลิเบอโร (Sweeper/Libero)
ค่าพลังหลัก: Jumping, Marking, Tackling, Positioning, Strength, Pace, Acceleration, Decisions, Concentration, Anticipation, Passing, Creativity, Flair, Dribbling, Technique
ตัวอย่างเทพ: Franz Beckenbauer, Franco Baresi
มีสองวิธีที่จะใช้กับนักเตะเทพประเภทนี้ ได้แก่ สวีปเปอร์ หรือ กองหลังตัวทำเกมในแบบลิเบอโร
สวีปเปอร์จะถูกกำหนด mentality ให้ต่ำกว่าเซนเตอร์แบ็คคนอื่นๆ ความสามารถทางร่างกายและการอ่านเกมทำให้เขาสามารถป้องกันความผิดพลาดในแนวรับได้ดี เก็บกวาดบอลในแนวลึก และครองบอล การมีสวีปเปอร์เป็นทางเลือกหนึ่งเมื่อมีการตั้งแผงรับไว้สูง
- Player Role: ตัวรับ
- Run With Ball: Rarely
- Long Shots: Rarely
- Through Ball: Mixed
- Cross Ball: Rarely
- Cross From: Deep
- Hold Up Ball: No
ส่วนลิเบอโรจะทำหน้าที่เก็บกวาดบอลหลังแผงหลังในลักษณะเดียวกับสวีปเปอร์ ความแตกต่างสำคัญ คือ ลิเบอโรจะดันขึ้นหน้าเพื่อช่วยเหลือกองกลาง เมื่อทีมได้ครอบครองบอล โดยลิเบอโรจะเป็นตัวพิเศษสำหรับแนวรับ ในแท็คติกที่เน้นเกมรุก การกำหนดบทบาทและ mentality ของเขาขึ้นอยู่กับว่า ต้องการให้เขาเติมเกมจากแผงหลังมากขึ้นขนาดไหน การกำหนด creative freedom ของเขาไว้สูงก็เป็นประโยชน์ เช่นเดียวกับการกำหนดให้เป็นตัวฟรี (Free Role) การใช้ลิเบอโรจะได้ผลดีเมื่อแผงหลังยืนต่ำ ซึ่งจะทำให้เขามีพื้นที่ให้เติมเกมหน้าเซนเตอร์แบ็คคนอื่นๆ
- Player Role: ตัวสนับสนุน/ตัวรุก
- Run With Ball: Mixed/Mixed
- Long Shots: Mixed/Often
- Through Ball: Often/Often
- Cross Ball: Rarely/Rarely
- Cross From: Deep/Deep
- Hold Up Ball: No
ตัวทำเกมที่ยืนต่ำ (Deep-Lying Playmaker)
ค่าพลังหลัก: Marking, Tackling, Positioning, Strength, Stamina, Passing, Technique, Creativity, First Touch, Decisions
ตัวอย่างเทพ: Andrea Pirlo, Cesc Fabregas, Juan Roman Riquelme
ตัวทำเกมที่ยืนต่ำจะยืนอยู่ระหว่างแผงหลังและกองกลาง เพื่อสร้างเกมรุกโดยการผ่านบอลที่เฉียบคมให้แก่ผู้เล่นที่ยืนอยู่สูงกว่า องค์ประกอบสำคัญในการตั้งค่าตัวทำเกมที่ยืนต่ำอย่างมีประสิทธิภาพ คือ ต้องทำให้แน่ใจว่า เขาสามารถจ่ายบอลจังหวะเดียวไปได้ทุกพื้นที่ในสนาม อย่างน้อยจึงต้องเป็นการจ่ายบอลแบบ mixed ที่สูง แม้ว่า creativ freedom จะมิใช่สิ่งจำเป็นโดยเฉพาะเมื่อให้เล่นในบทบาทตัวรับ การกำหนดให้เป็นตัวฟรี (Free Role) จะทำให้เขาสามารถเคลื่อนที่ไปยังที่ว่างเพื่อรับบอลจากเพื่อนได้ดีขึ้น
- Player Role: ตัวรับ/ตัวสนับสนุน
- Run With Ball: Rarely/Mixed
- Long Shots: Rarely/Mixed
- Through Ball: Often/Often
- Cross Ball: Rarely/Mixed
- Cross From: Deep/Deep
- Hold Up Ball: Yes
กองกลางแบบกรอบเขตโทษถึงกรอบถึงกรอบเขตโทษ (Box-to-Box Midfielder)
ค่าพลังหลัก: Marking, Tackling, Positioning, Strength, Stamina, Passing, Technique, Acceleration, Long Shots, Decisions, Teamwork, Bravery, Determination, Work Rate
ตัวอย่างเทพ: Brian Robson, Roy Keane, Steven Gerrard, Redondo
ปัจจุบัน กองกลางแบบกรอบเขตโทษถึงกรอบถึงกรอบเขตโทษเป็นนักเตะพันธุ์หายากที่อาจเจอเฉพาะในเกา
ะอังกฤษเท่านั้น การวางแผนฟุตบอลสมัยใหม่ไม่มีที่สำหรับการใช้งานนักเตะแบบวิ่งไม่หยุด ดังจะเห็นได้จากปัญหาของผู้จัดการทีมจากภาคพื้นทวีปยุโรปในการใช้งาน Steven Gerrard ให้เกิดประโยชน์ที่สุด ใน FM นั้น ควรกำหนดให้นักเตะกองกลางแบบกรอบเขตโทษถึงกรอบถึงกรอบเขตโทษมี mentality ที่ค่อนข้างสูงเช่นเดียวกับ creative freedom และมอบบทบาทตัวฟรี (Free Role) ให้เขาสามารถวิ่งขึ้นหน้า และกำหนดบทบาทตัวสนับสนุนเพื่อไม่ให้เขาละเลยเกมรุกไป
- Player Role: ตัวสนับสนุน
- Run With Ball: Mixed
- Long Shots: Often
- Through Ball: Mixed
- Cross Ball: Mixed
- Cross From: Mixed
- Hold Up Ball: Yes
ตัวทำเกมขั้นสูง (Advance Playmaker)
ค่าพลังหลัก: Passing, Technique, Creativity, Flair, Long Shots, Strength, First Touch, Anticipation, Off the Ball, Decisions, Dribbling, Teamwork
ตัวอย่างเทพ: Maradona, Zinedine Zidane, Michel Platini, Dennis Bergkamp, Zico
Reduced: 94% of original size [ 540 x 144 ] - Click to view full image
ตัวทำเกมขั้นสูงอาจเป็นได้ทั้งตำแหน่ง MC, AMC และ FC การกำหนด creative freedom สูงๆ และบทบาทตัวฟรี (Free Role) เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับนักเตะประเภทนี้ ตัวทำเกมขั้นสูงจะหาช่องว่างในแผงกองกลางของคู่แข่งเพื่อโจมตี และเปลี่ยนเกมรับเป็นเกมรุกโดยฉับพลัน ในบทบาทตัวสนับสนุน เขาจะสามารถสร้างโอกาสให้เพื่อนร่วมทีมได้ดี ขณะที่ในบทบาทตัวรุก ไหวพริบ ความสร้างสรรค์ และอิสระจากแท็คติกทำให้เขาเป็นฝันร้ายของกองหลัง ถ้าตำแหน่งเขาเป็น AMC หรือ FC ควรกำหนด mentality เขาให้ต่ำกว่าปรกติ และวิ่งขึ้นหน้า (forward runs) ให้น้อยลง เพื่อให้เขามีพื้นที่มากขึ้นในการจ่ายบอลไปทั่วทุกพื้นที่ของสนาม การกำหนดคำสั่งแบบเดียวกันโดยไม่ต้องเลือก playmaker จะทำให้เขาทำหน้าที่เป็นกองหน้า/กองกลางตัวสร้างสรรค์
- Player Role: ตัวสนับสนุน/ตัวรุก
- Run With Ball: Mixed/Often
- Long Shots: Often/Mixed
- Through Ball: Often/Often
- Cross Ball: Mixed/Often
- Cross From: Mixed/Byline
- Hold Up Ball: No
นายเป้า (Target Man)
ค่าพลังหลัก: Strength, Stamina, Jumping, Heading, First Touch, Long Shots, Anticipation, Bravery, Decisions, Teamwork, Work Rate
ตัวอย่างเทพ: Jan Koller, Nikola Zigic, Emile Heskey, Peter Crouch
แม้ว่าตัวอย่างของนักเตะเหล่านี้จะเป็นระดับอินเตอร์ แต่การกำหนดนายเป้าเหมาะสมกับทีมระดับรองๆ มากกว่าทีมใหญ่ เพราะทำให้ความหลากหลายในการเล่นเกมรุกลดลง อย่างไรก็ตาม นายเป้าที่เก่งๆ จะเปลี่ยนทีมกลางๆ เป็นทีมที่ดีได้ โดยใช้ร่างกายที่แข็งแกร่งก่อกวนการป้องกันของกองหลังคู่แข่ง และเปิดช่องให้เพื่อนร่วมทีม และแม้ว่าคุณภาพของกองหลังระดับสูงจะทำให้นายเป้ายิงประตูได้ไม่มากนัก ดังนั้น การกำหนดบทบาทตัวสนับสนุนจะทำให้เขาทำประตูได้มากเฉพาะในลีกระดับรองลงมา เช่นเดียวกับการกำหนดให้เล่นบทบาทตัวรุกมากขึ้น
ควรกำหนดการจ่ายบอลให้นายเป้าเป็น To Feet เมื่อนายเป้าตัวไม่สูงนัก แต่มีเทคนิคดี และสามารถเล่นโดยหันหลังให้ประตูได้ดี (เช่น Mark Hughes หรือ Alan Shearer ตอนแก่) ส่วนนายเป้าที่สูงแต่เทคนิคไม่ดีนักใช้ To Head ส่วนกองหน้าที่ทั้งสูงและเทคนิคดีใช้ Mixed
- Player Role: ตัวสนับสนุน/ตัวรุก
- Run With Ball: Rarely/Rarely
- Long Shots: Often/Mixed
- Through Ball: Often/Often
- Cross Ball: Mixed/Mixed
- Cross From: Mixed/Mixed
- Hold Up Ball: Yes
มือปืนล่าตาข่าย (Poacher)
ค่าพลังหลัก: Pace, Acceleration, First Touch, Off the Ball, Finishing, Composure, Flair, Dribbling, Decisions, Anticipation
ตัวอย่างเทพ: Michael Owen, Gabriel Batistuta, Filippo Inzaghi, Ruud van Nistelrooy
มือปืนล่าตาข่ายหายไปจากวงการฟุตบอลระดับบนอย่างรวดเร็ว เนื่องจากฟุตบอลสมัยใหม่ต้องการกองหน้าที่ทำได้มากกว่าการ ยิง ยิง และยิง อย่างไรก็ตาม นอกจากการแข่งขันระดับบนแล้ว มือปืนสามารถประกันจำนวนประตูที่จะผลักดันให้ทีมอยู่ในอันดับที่ดีในลีกได้ การกำหนดแท็คติกที่ทำให้มือปืนเหล่านี้ต้องเล่นเพื่อทีมจะทำให้ไม่สามารถดึงส่วนดีที
่สุดจากตัวเขาได้ ดังนั้น ควรกำหนดคำสั่งโดยคำนึงถึงจุดแข็ง โดยใช้ mentality สูง เป็นตัวฟรี (Free Role) และ creative freedom สูงจะช่วยให้เขาสามารถใช้ประโยชน์จากพื้นที่ว่างได้ดีที่สุด และกระตุ้นให้เขาหาโอกาสในพื้นที่สุดท้ายมากขึ้น การกำหนดคำสั่งให้เขาเป็น Target Man และการจ่ายบอลให้เป็น Run onto Ball มักจะดึงความสามารถของมือปืนล่าตาข่ายได้ดีที่สุด และควรจำกัดวิธีการจ่ายบอลของเขาเพื่อให้เขาเน้นไปที่การทำประตู มากกว่ามีส่วนร่วมกับทีม
- Player Role: ตัวรุก
- Run With Ball: Often
- Long Shots: Rarely
- Through Ball: Rarely
- Cross Ball: Mixed
- Cross From: Byline
- Hold Up Ball: No
กองหน้าเทพ (Complete Forward)
ค่าพลังหลัก: Acceleration, First Touch, Off the Ball, Finishing, Composure, Flair, Dribbling, Decisions, Technique, Creativity, Long Shots, Strength, Heading, Stamina
ตัวอย่างเทพ: Pele, Johan Cruyff, Thierry Henry, Romario
ผู้จัดการจะโชคดีที่มีกองหน้าเทพในทีมหรือไม่ ขึ้นอยู่กับว่า สามารถใช้ประโยชน์จากเขาได้เต็มที่หรือไม่ ไม่ว่าจะให้ยืนเป็นตัวสนับสนุนหลังหน้าเป้า หรือเป็นหัวหอก กองหน้าเทพก็ทำได้ทั้งนั้น แต่ต้องปล่อยให้เขาทำตามที่เขาคิด ควรกำหนดบทบาทตัวฟรี (free role) และ creative freedom สูงๆ เพื่อให้กองหลังฝั่งตรงข้ามเจอปัญหาในการจัดการกับเขา ไม่รู้ว่าเขาจะวิ่ง หรือจะยิง หรือจะจ่าย หรือจะลงต่ำ หรือจะขึ้นสูง หรือเจาะไปตามช่อง
- Player Role: ตัวสนับสนุน/ตัวรุก
- Run With Ball: Often/Often
- Long Shots: Often/Often
- Through Ball: Often/Often
- Cross Ball: Often/Often
- Cross From: Mixed/Byline
- Hold Up Ball: Yes